Kalaallit angerlarsimaffeqanngitsut atornerluisuunerminnut ikiorserneqartanngillat
Tamannalu kalaallit angerlarsimaffeqanngitsut Danmarkimi pisariaqartumik ikiorneqarnissaminnik piumasaqarnissaminnut tunuarsimaartarnerannut takussutissaasoq, Inooqataanikkut Ajornartorsiutillit pillugit Siunnersuisooqatigiit, Danmarkimi kalaallit inooqataaniarnikkut ajornartorsiutillit pillugit misissuinermik ippassaq saqqummiussaqartut taama isumaqarput.
SFI-p angerlarsimaffeqanngitsut pillugit 2013-imi naatsorsuinera naapertorlugu, Danmarkimi kalaallit angerlarsimaffeqanngitsut taamaallaat 2 procentii atornerluisuunerminnut katsorneqarneqarput, danskillu angerlarsimaffeqanngitsunut tunngatillugu 15 procentiullutik. Uffa kalaallit angerlarsimaffeqanngitsut 81 procentii atornerluisuunngikkunik tarnimikkut nappaateqartuusut - tamannalu danskinut angerlarsimaffeqanngitsunut naleqqiullugu aamma qaffasinneruvoq, taakku 76 procentii taakkuninnga ajornartorsiuteqartuummata.
Inooqataanikkut Ajornartorsiutillit pillugit Siunnersuisooqatigiit siulittaasuat, Jann Sjursen, kalaallit Danmarkimut nuuttartut inuiaqatigiinnut akuulersinneqarnissaannut ataqatigiissaakkamik suliniuteqarfigineqarnissaannik ujartuivoq.
- Kalaallit inooqataaniarnikkut ajornartorsiuteqartut imminnut malugitinnissaminnut tunuarsimaarpallaarnerannik peqquteqarsinnaasoraara, taamaammat immikkut ittumik orniguffigalugit suliniuteqarfiginissaat pingaaruteqarpoq aammalu Danmarkimi kalaallit inooqataaniarnikkut ajornartorsiutillit qanoq iliornilu sullinnissaanik ilisimasaqarnissaq pisariaqarsoraara, Jann Sjursen oqarpoq.
Nalunaarusioqataasut ilagaat Mille Schiermacher, Kalaallit Illuutaanni suliniutinik suleqartuusoq. Taassuma oqaatigaa atornerluisunik katsorsaasoqartarnera nalinginnaasumik ikiorsiiffigineqarnissamik tapersersorneqarnissamillu amigaateqarnerup assigiinnaraa, tamannalu aamma nalunaarusiami uppernarsarneqarpoq.
- Kalaallit inooqataaniarnermikkut ajornartorsiutillit Danmarkimi ikiorneqarnissaminnik piumasaqarnissaminnut nalinginnaasumik tunuarsimaartuusarput. Aningaasatigut ikiorsiissutinik, inissamik pisinnaatitaaffimmillu atortinneqarnissaannik piumasaqarnissartik aamma ajornakusoortittarpaat. Sunik tamanik piumasaqartunngortinniassanngilagut, kisianni inuiaqatigiinni allat assingalugit pineqarnissaat aammalu immikkut inuiaassuseqarnertik pissutigalugu immikkoortinneqannginnissaat qulakkeerniartariaqarparput.
Atornerluisuunermik katsorsaasoqartannginnerata kingunerisaanik ajornartorsiutit annertusiartuinnartartut aamma oqaatigaa:
- Atornerluinermik ajornartorsiuteqaraanni angerlarsimaffeqanngitsuulluni aaqqikkuminaatsunillu ajornartorsiuterpassuaqaraanni, taava sunarpiaq peqqutigalugu taamatut inissisimaneq takujuminaassinnaasarpoq.
Danskit isumaginninnermut ministeriata Annette Vilhelmsenip nalunaarusiaq oqaaseqaateqarfigalugu kalaallit inooqataaniarnikkut ajornartorsiutillit pillugit nuna tamakkerlugu periusissaq siorna aallartinneqartoq tikkuarpaa. Taanna atorlugu kalaallit Danmarkimut tikerlaat inuiaqatigiinnut sukkanerusumik akuulersinniarneqarnissaannik anguniagaqarfiuvoq aammalu Danmarkimi pisortat aaqqissugaanerannut pitsaanerusumik paasissutissiisoqartalerluni.
Nalunaarusiaq taaguuteqartoq Kalaallit Nunaani qallunaajuallaarpunga, Danmarkimilu 'kalaaliinnaavunga' Københavnimi Kofoeds Skolep ornittarfiutaani Naapiffimmi ippassaq saqqummiunneqarpoq. Inooqataanikkut Ajornartorsiutillit pillugit Siunnersuisooqatigiit Christiansborgimi marsip tallimaani tusarniaatitsinissamut aamma aggersaasimapput.
