Kalaallip ilinniartup ineeraa katersugaasivimmi
Kalaallit ilinniartut Danmarkimi inuunerat katersugaasivimmi qimerloorneqarsinnaasunngorlugu ammaanneqarpoq.
Tamanna pisinnaalerpoq, Århusimi "Den Gamle By"-mi immikkoortortaq nutaaq ammarneqarmat, tassanilu takusarneqarsinnaalerluni Danmarkimi 1974-imi kalaallip ilinniartup angerlassimaffia ilaaqqissaarlugu ilusilersugaq.
Ammanngitsiarnerani ilinniartuusimasoq peqatigalugu inissiaq alakkarterparput.
- Arlaat inissiffigissallugu eqqarsaatigaajuk, soorlu igaffimmi atortut inissisimaffinnaavi eqqarsaatigisassaappat?
Sumininnguit tamaasa eqqarsaatigalugit inissitsiterisoqarpoq inissiamut 1970-imi iniusimasumut assingoqqissaartumut pulaartussat isinnginneranni.
Aamma atuaruk Kalaallit ilinniartuusimasut inaat katersugaasivimmi
Inuttut pigisat pingaarutillit
Ineeraq kalaallimit Helene Thiesenimit 71-inik ukiulimmit, Aalborgimi Meeqqerisutut ilinniartuutilluni inigineqarsimavoq:
Århusimimi Den Gamle Bymi Danmarkip oqaluttuarisaanera innuttaasut angerlarsimaffiinik takutitsinikkut oqaluttuarinissaa kissaatigaat, Helene Thiesenillu taamani najugaqarfiata takutinnera tamatumunnga ilaasoq, Katersugaasivimmi inspektøri Anna Wohk Vestergaard oqarpoq:
- Assigiinngisitaarneq takutikkusoqaarput. Angerlarsimaffiit assigiinngitsut 1974-mi qanoq amerlatigineri takutikkusupparput. Inuit tunuliaqutaat oqaluttuassartaallu assigiinngitsut takutinniarpavut. Tassa taakkuussapput danskit oqaluttuarisaanerannik takutitsinerpaasussat.
Helene Thiesen tassaavoq meeqqat 22-t Kalaallit Nunaannit ilaquttaminnit peersitaallutik Danmarkimut børnehjemmimut 1952-imi aallartitat ilaat.
Kingorna ilinniartuulluni Danmarkimi pingaartissimavaa, nunatsinniit pisataqarnissani. Pisattat maanna katersugaasivimmi takutinneqartussatut atukkiunneqarput.
- Reolerisimasara, nerrivik allattuisarfiga, pingaarnerpaarlu issiavik uaasartoq ilinniakkerisarfimalu ilaanissaa uannut pingaaruteqarsimapput. Aamma taskeq amermik suliaq angajuma tunniunnikuusaa ilannguppara. Taanna nungullarsimaqaaq, kisianni eqqarsaannarpunga: Taanna maaniissinnaassaaq, taamanimi aamma pigisama ilaanniissimavoq.
Helene Thiesenip oqaluttuassartaata oqaluttuarinissaata saniatigut, inigisap aamma Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni politikkikkut atanerat oqaluttuarigaa, Anna Wohk Vestergaardip oqaluttuaraa.
- Taamani danskit oqaluttuarisaanerata ilaani qanoq ittoqarsimanera paaserusupparput, tassami nunasiaataanerup ingerlaanerani aamma tamakku pisimammata. Tamannalu sammerusuppara.
Helene Thiesenilli inuunermi ilaata qaangiutereersimasup saqqummersinneqarnera misigisaqarfiuvoq.
- Tupigusussimaqaanga peqataarusunnersunga siarngutigimassuk. Eqqarsaannarpunga: sunaana? Toqunanga suli katersugaasivimmiissaanga? Ajunngilarmi misilinniartigu.. hahahah
Helene Thiesenip ineerarisimasaa ineqarfiillu allat, 1970-mi Danmarkimi inigisaasunik assigiinngitsunik takutitsiviusoq juunip 26-anni ammarneqarput.