Kalaalinngorsaaneq pissutigalugu uterusunngilaq
Frederik Flagstad Norgemi gymnasiami nunanit tamaneersunik ilinniartuuffigineqartartumi ilinniareerluni USA-mi Macalester Collegemi maannakkut aningaasaqarneq pillugu ilinniartuuvoq. Kalaallit Nunaanniilluni nuannarigaluaqalugu kalaalinngorsaaneq pillugu Kalaallit Nunaannut uterusuppallaanngilaq.
Kalaallit Nunaanni USA-misulli imminut unammillernartigisumik ulluinnarni inuuneqarsinnaanngilanga taamalu imminut unammillernartigisumik suliffittaarsinnaanngilanga kalaallisut oqalussinnaannginnera pissutigalugu, tamanna uanga akuerisinnaanngilara, Frederik Flagstad oqarpoq.
Frederik Flagstad 23-nik ukiulik, 1994-imi Kalaallit Nunaannut nuuppoq maanilu gymnasiami ukioq siulleq ingerlateriarlugu, Norgemut nunanit tamaneersunit ilinniarfigineqartartumi ilinniarnini nangillugu. Norgemiit USA-mi Minneapolisimi, Macalester Collegemi aningaasaqarneq pillugu ilinnialerami maannakkut bacheloritut naammassingajalerpoq.
USA-mi inuiaqatigiit akornanni ammip qalipaataa pillugu immikkortitsisarneq ilaannillu salliutitsiniartarneq pillugu ukiut 100-t sinnerlugit ineriartornerup ingerlaneranut ilaatillugu oqallittoqartarnikuuvoq eqqumaffigineqarlunilu. Kalaallillu politikeriisa kalaalinngorsaaniarnerup aqqani qallunaanik nikaginnippalullutik immikkoortitsiniartarnerat nuanninngilaq, soorlu hr. Hans Enoksenip ukiortaami oqalugiarnermini aamma taagaa Kalaallit Nunaanni atorfiit qaffasinnerit kalaallisut oqalussinnaasunik inuttaqartariaqartut, kalaallisullu oqalussinnaaneq allatulli piginnaanernut atorfinnut piukkunnassutaasunut sanilliunneqarsinnaasariaqartoq. Pissutsillu taamaattut uanga akuerisinaanngilaka, tamakkuami kingunerissavaat uanga ilinniarninni piginnaaneqarfigilikkama atorsinnaannginnerat imminullu unammillernartunik suliaqarsinnaannginnera. Uannut tamakku nuanninngillat, Kalaallit Nunaatami atuarnera ilinniarneralu aningaasaleeqataaffiginikuuaa misigisimavungalu Kalaallit Nunaat akiitsoqarfigalugu. Kalaallit Nunaanneernera tanngassimaarutigisarpara kisiannili tamanna naammattutut isigineqanngilaq, Frederik Flagstad oqarpoq.
Kalaallit Nunaat imminut aaginnartutut oqaatigineqarsinnaavoq, inuusuttut nunanut allanut ilinniariartorteriarlugit nunatsinnut tikilluaqqusaanngitsutut misigilersinneqassappata, innuttaasutut inooqatigiinnerup qanoq pilersimaneranik qanorlu ingerlatitaaneranik ilisimatooq, sociolog Maliina Abelsen oqarpoq.
Kalaalinngorsaaneq imaattussaannginnerpa nunatsinni pissutsit piviusut aallaavigalugit inuiaqatigiit ineriartortinnissaat, allat ingerlaasaat assiliniarsarinagit, nunami maani eqqarsariartaaseq, kulturi oqaatsillu aallaavigalugit inuiaqatigiit ineriartornerata tulluarsarnissaa, nammineqqinnaarlu immikkuullarissumik inuiaqatigiit ineriartortinnissaat, uanga taama kalaalinngorsaaneq paasivara, Maliina Abelsen oqarpoq. Ukiorpassuanngortut ingerlaneranni kalaalinngorsaaneq ingerlanneqarsimasutut uanga oqaatigerusuppara, tassa inuiaat maaniittugut kalaallit, aallaavigalugit inuiaqatigiit ineriartorput. Kalaalinngorsanerli ima paasillugu ingerlanniartariaqanngilaq, soorlu aqquserngit atii kalaallisuunngortinnissaat apeqqutaavallaanngilaq, sianigisariaqarpormi maani nunami inooqataasut avissaartuutsinnagit ineriartortoqarnissaa, pisariaqartinnginnerpaavarpummi oqaatsit aallaavigalugit illuatungeriilluni saqqummertalernissaq, tamatta siunissarput eqqarsaatigalugu suliassavut unammillernartuupput ulluinnarnilu atugassarititaasut pitsanngorsarniartariaqarpavut inuiaqatigiit ingerlalluartut kalaalinngorsartut pilersinniarlutigit. Misigissutsit aallaavigalugit politikkikkut ingerlatsiniartoqartarpoq, tamakkununnga ilaavoq qanoq oqaaseqarneq sammineqaleraangat, oqaatsimmi misigissuttitsinnik annissiniarluta atortaratsigit, ilaannili tunualaarluni eqqarsaatigisariaqarpoq oqaatsit kisimik salliutinneqassannginnerat, Maliina Abelsen oqarpoq.
Ilinniartitaanermut qullersaqarfimmit, KIIIP-imiit kisitsisit takutippaat 2002-miit 2006-ip tungaanut ilinniakkaminnik naammassinnissimasut 122-t nunanut allanut nuussimasut. Nunani allani ilinniakkaminnik ingerlatsisimasut 55 procentii nunatsinnut utersimanngillat.
