Akerliussutsimik takutitsineq anorersuarmit akornuserneqarpoq

Naak anorleraluaqisoq EU-p puisimit tunisassianik eqqusseqqusinnginneranut inuit 30-t missaat Christiansborgip saavani ullumi akerliussutsimik takutitsipput.
Allattoq mlk, Simon Uldum
decembarip 06-at 2013 06:48

Akerliussutsimik takutitsisut ilagaat erinarsoqatigiinneersut 16-it, busserlutik Aalborgimit, Aarhusimit Odensemiillu aggertut. Naalakkersuisoq Karl Lyberth akerliussutsimik takutitsisunit nuannaaqisunit tikilluaqquneqarpoq erinarsoqatigiillu erinarsuut ataaseq atorsinnarlugu Løvstrædemi Kalaallit Illutaannut oqquiartupallapput.

Tamannali sioqqullugu Christiansborgimi tusagassiortunik katersortitsinermi sakkotuumik oqaluttoqarpoq.

-Inuit paasitikkusuppagut Kalaallit Nunaanni puisinniarnerput piujuaannartitsinissamik tunngaveqartumik ingerlanneqartoq, Karl Lyberth (S) taama oqarpoq.

Namminersorlutik Oqartussat paasititsiniaarnermut nutaamut atsiornernillu katersinermut KNAPK-p Inuit Silamut allaffeqarfianit ingerlanneqartunut aningaasaliisuupput. Paasititsiniaanerup siunertaraa EU-p puisinit nioqqutissianik eqqusseqqusinnginnerata naleqqutinngitsuliorneruneranik qaammarsaanissaq, aammalu naggueqatigiit Inuit eqqusseqqusinnginnermut ilaatinneqannginnerat erseqqissaatigalugu.

- Naak Great Greenland tunisamigut ukiuni arlalinni tunisamigut siorna aatsaat siuariariarfiugaluartoq, eqqusseqqusinnginneq eqquinerlussimassaqaa, ammeriviup pisoraa Lars Berg oqarpoq.

-Avammut tunisavut 40 mio. koruuninik iluanaaruteqarfigisarsimasagut siorna 6 mio. koruuniinnanngorput. Qaffariaateqalaarpoq, ukiunili arlalinni tatineqarsimanitsinnik kinguneqarsimavoq.

Nunarsuarmi niueqatigiit kattuffissuata WTO-p naggueqatigiit Inuit eqqusseqqusinnginnermi immikkut pineqarnerisa aalajangersakkanut naapertuutinnginneranik aalajangiineratigut Kalaallit Nunaanni puisinniarluni inuussutissarsiorneq tatineqaqqippoq. Piniarnermut naalakkersuisup taamatut naalajangiisoqarsimanera isumaqatiginngilaa.

- Aalajangiinerup isumaa ersernerluppoq. Illuatungaatigummi puisinniartarnerput akuerineqarpoq, aappaatigullu puisinniarnerup affaa aningaasatigut iluanaarniutigineqartutut taaneqarluni, tamannalu ajoraluartumik EU-p naggueqatigiit Inuit eqqusseqqusinnginnermi immikkut pineqarnissaannik atorunnaarsitsineranik kinguneqarsinnaavoq.

Puisinniarneq aningaasatigut iluanaarniutigineqartutut taaneqarsinnaasoringilaa, puisinnianermi ukiuni arlalissuarni imminut akilersinnaasimanngilaq.

-Aningaasatigut iluanaarniutigineqartuuppat puisinniarneq unitsissimassagaluarparput. Akillu appasittupilussuugaluartut puisinniarsinnaasariaqarpugut, oqarpoq.

Great Greenland 2004-mi puisit amii 115.000-it sinnerlugit tunivai. 2009-mi kisitsisit taakku 20.000-it ataappaat, siornalu pitsaanerulaarpoq ammit 40.000-it tunineqarmata. Great Greenlandip puisit amiinik tunisaata affai EU-mut tunineqartarput, Great Greenlandip pisortaa Lars Berg oqarpoq.

Akerliussutsimik takutitsisut 16-iusut Fynimit Jyllandimiillu busserlutik Københavniliartut unnuisariaqassapput, ikaartarfissuaq Storebæltsbroen anoersuarnera pissutigalugu matoqqagallarmat.