ASSIT Assiliisartoq ’Amerikamiut naasuinut’ akerliunermut atsiortitseqattaarpoq

Nunatta kangiani amerikamiut sakkutooqarfigisimasaanni Bluie East 2-mi pillarlukut Det Hvide Husip qanoq iliuuseqarfiginiarnerai assiliisartup amerikamiup Ken Bowerip akissutersiniarsarai.
Allattoq Kenneth Elkjær
aggustip 20-at 2016 11:28
Nutserisoq Connie Fontain

Assiliisartoq amerikamiu Ken Bower Tasiilap ungasinngisaanut Ikatermut amerikamiut timmisartoqarfigisimasaannut Bluie East 2-mut marloriarluni tikissimavoq. Takusimasanilu avaanngunartissimavai.

- 2014-imi siullermik tappavaniikkama annilaarnartorujussuuvoq. Kangerluk qaqqallu kusanartorujussuullutillu tiguartinnartorujussuupput,  qattunikkullu qummukaraanni sakkutooqarfiusimasumukartoqartarpoq. Aallaqqaammut naaffeqanngitsutut eqqarsarnarpoq. Nappartat manngertorninikut dieselimik uuliartaqartut, biilit, atortorissaarutit, sannatit, illorsuit isanikut takullugit annilaarnartorujussuupput, New Yorkimit oqarasuaatikkut oqaloqatiginerani oqarpoq.  

Assi © : Ken Bower

Assiliisartoq amerikamiu nunap isikkuanik assiliisartuunermini issittumi sumiiffinnut assigiinngitsunut angalasarpoq. Kalaallit Nunaannukarusullunilu 2013-imi takorloortalerpaa, angalanissaminulli siunertassaminik ujartuivoq.

- Piaarinaatsoornikkut sakkutooqarfiusimasumit assit internettikkut takuakka. Misissuilaareerlunga aalajangerpunga, tassa tappavunga assiliiartorlunga aallarniarlunga, sakkutooqarfiusimasormi tusagassiutitigut allaaserineqarsimanngilaq, assiliisartoq oqarpoq.

Bluie East 2-imut tunumut 2014-imi siullermik aallarpoq.

- Sakkutooqarfiusimasumi unnuivunga. Uterfigeqqittariaqarlugulu erngerlunga paasivara, sakkutooqarfiusimasormi angajaarsuuvoq. Kisianni ukiup ingerlanerani piffissami allami aamma uteqqikkusuppunga, 2015-imilu juulip qaammataani nunap aputeqarnerani uteqqippunga. Sakkutooqarfiusimasullu pillarlukui aputip ersarinnerulersippai, Ken Bower oqarpoq.

Assi © : Ken Bower

Sorsunnersuup aappaani 1942-imi piffinnit tamanit Nazi-Tyskit sorsunneqarnerata nalaani amerikamiut sakkutooqarfik pilersippaat, 1947-milu qimallugu. Amerikamiullu sakkutuuisa Bluie East 2 sorsunnersuup kingorna atorfissaaruppaat, atortutillu tamaasa qimaannarlugit aallarput. Biilersuit, atortut, illut, pequtit uuliamullu nappartat hunnorujukkaat ullumikkumut suli uninngaannarput. Eqqaanilu najugallik ‘amerikamiut naasui'-nik tamakku taagorpaat.

Assi © : Ken Bower

Ken Bowerip sakkutooqarfikoq nammineerluni takoreerpaa, Det Hvide Husillu pillarlukut suli Kalaallit Nunaata kangianiittut qanoq iliuuseqarfiginerai akissutersiniarlugu atsiornernik katersilluni aallartippoq.

Ullunilu 30-ini atsiornerit 100.000-it katersorsimassagai piumasaqaataavoq. Tallimanngormat ullaakkut atsiornernik katersineq sapaatit akunnerini marlunni ingerlareersoq, atsiornerit 28.000-it Ken Bowerip pissarsiarisimavai.

- Neriulluaqaanga, Ken Bower oqarpoq.

Assiliisartullu suliaqarnini koruuninnguamik akissarsissutiginagu nammineerluni aningaasalersorpaa.

- Assinik suli tunisaqanngilanga. Atsiortitsinerullu 100.000-it anguppagit, naleqartorujussuussaaq, naggasiilluni oqarpoq.
Bluie East Two, BE-2-mik aamma taaneqartartoq, Ammassaliup avannaata kangiani 50 kilometerinik ungasitsigisumiittoq, amerikamiut sakkutuuisa sorsunnersuup aappaani timmisartoqarfigaat. Bluie East Two ajornartoornikkut mittarfittut pingaarnertut atorneqarpoq, silap ajorneranik peqquteqarlutik timmisartut Bluie West Eightimut Kangerlussuarmiittumut Bluie West Onenimulluunniit Narsarsuarmiittumut missinnaanngikkaangamik atorneqartarlugu. Silap qanoq innera amerlanertigut kitaaniit allaanerusarmat sakkutooqarfiup Ikatermut inissinneqarnerata peqqutigaa. Sakkutooqarfik sorsunnersuup kingorna 1947-mi matuneqarpoq, Kulusumilu mittarfittaap radareqarfiullu DYE4-ip sananeqarneranni utaqqiisaarummik 1956-imi ammaqqinneqarallarluni.
Assi © : Ken Bower
Assi © : Ken Bower
Assi © : Ken Bower