Nunatsinni upalungaarsimanermik ilinniarfeqalissasoq
18-it 25-llu akornanni ukioqarpit, aamma uumasunik inunnillu navianartorsiortunik annaassiniarnermik ajunaarnersuaqarneranilu ikiuunnermik suliaqarusuppit imaluunniit Issittumi Sakkutooqarfimmi sulilerusuppit? Taamaappat taamaaliornissannut periarfissaqalingajalerputit.
Tassami upalungaarsimanermik Kangerlussuarmi 2023-mi ilinniarfeqalissaaq.
Tamanna Issittumi Piginnaasanik Annertusaanermut isumaqatigiissummi atsioqatigiissutigineqarpoq. Isumaqatigiissut taanna nunanut allanut tunngasunut nalaakkersuisup,Vivian Motzfeldtip (S) danskillu illersornissamut ministeriata. Morten Bødskovip (S), Københavnimi marlunngornermi atsiorpaat.
AAMMA ATUARUK Danmarkip nunattalu illersornissamut isumaqatigiissut allannguuterpassuaqanngitsumik isumaqatigiissutigigaat
Ilinniarfittaassaq inuusuttunik aqqaneq-marluk 20-llu akornanni amerlatigisunik ukiumut ilinniartoqarsinnaasassaaq. Ilinniartut ilaatigut ajunaarnersuaqarnerani ikiueqqaarnermut annaassiniarnermullu taavalu aallaasinik sakkunillu atuinermut, pujorsiornermut aaqqiagiinnginnermillu suliaqarnermut tunngasunik ilinniartinneqartassapput.
Nunatsinnilu upalungaarsimanermik ilinniarfeqalertussanngornera pingaarluinnartoq, Vivian Motzfeldt KNR-imut oqarpoq.
- Nunatsinnut soorunami pingaaruteqaqaaq. Nunatsinni isorartoqisumi imarsiortut amerlapput, tamannalu ajoraluartumik ajunaartoqartarneranik aamma kinguneqartarpoq.
- Upalungaarsimanermik ilinniarfittaarnissarput qangalili pilersaarutaavoq. Nunatsinnilu suliffeqarfiit kattuffiillu akuutinneqassapput, taamaalilluta illersornissaq upalungaarsimanerlu pillugit ilisimasaqarnerulersinnaalissaagut, taanna KNR-imut oqarpoq.
Illersornissamik upalungaarsimanermilluunniit suliaqarsinnaalissasut
Nunatsinni inuusuttut Danmarkimi illersornissaq pillugu ulloqartitsinermi peqataasinnaallutillu danskit illersornissaqarfianni tunngaviusumik ilinniartunngorsinnaapput, tassanilu ilinniakkat ataasiakkaat amerlanerpaartaat qaammatini sisamani ilinniarfiusarput.
Nunatsinnili danskit illersornissaqarfiata ataanniittumik aatsaavissuaq ilinniarfeqalissaaq. Tassanilu ilinniartut Danmarkimi ilinniarnermit sivisunerusumik tassa qaammatini tallimani ilinniartuusassapput, tamatumalu saniatigut suliffimmik kajumissutsimik qaammatini pingasuni misiliisinnaasassallutik. Inuusuttut tassani ilinniagallit danskit illersornissaqarfianni ingerlaqqiffiusumik, nunatsinni upalungaarsimanermik sakkutuujunngitsulluunniit suliaannik suliaqarnermik ilinniaqqissinnaassapput.
Tassani ilinniartut ilinniarnerminni danskit illersornissaqarfianit akissarsiaqartitaallutillu angalanermut akiliunneqartassapput.
AAMMA ATUARUK Illersornissaq pillugu isumaqatigiissut nutaaq: Nunarput nammineq illersornissamik ilinniarfeqalissasoq
Ilinniartullu ilinniakkamik saniatigut atuartunut anginernut tassa 9. klassinut 10.klassinullu ilinniartitseriaatsit tunngavigalugit danskisoortitsinerni, matematikkertitsinerni, fysikkertitsinermi tuluttoortitsinernilu aamma peqataanissamik periarfissaqartitaanissaat taavalu nunatsinni ingerlaqqiffiusumik politiinngorniarsinnaalernissaat qatserisartunngorniarsinnaalernissaalluunniit siunniunneqarpoq.
Ilinniarfittaassarli nunatsinni inuusuttut danskit illersornissaqarfianni ilinnialersinnaanissaannut killiliisuunavianngitsoq, Vivian Motzfeldt oqarpoq.
- Periarfissanik mattussisoqanngilaq. Kangerlussualiarnissaq inuusuttut ilaannut tulluartuussaaq, ilaannullu Danmarkimi sakkutuujusussaatitaanerup ilaannut kissaartiginarsinnaalluni.
Vivian Motzfeldt nunatsinni illersornissaq pillugu: Nunarsuarmi pissutsit allanngorput
Nunanut allanut tunngasunut siorna naalakkersuisup, Pele Brobergip (N) Kangerlussuarmi iliniarfittaassaq pillugu inatsisissatut siunnersuut Folketingimi ilaasortat amerlanerussuteqarlutik 2021-mi akuerisaat isornartorsiorpaa.
Taannami isumaqarpoq, naalakkersuisut peqataatinneqannginnerisa saniatigut sakkutuunngorsaaniarneq ilinniarfittaassamut tunngatillugu ukkatarineqarpallaartoq.
- Tunngaviusumimmi sakkutuunngorniarfiusussaassaaq, tamannalu sakkulersortuunngorusunnginnitsinnut akerliulluinnarpoq, Pele Broberg 2021-mi juunimi oqarpoq.
Danskit illersornissaqarfiat 50 millionit koruuninik Kangerlussuarmi 2023-imi atuutilersussamik ilinniarfiliornissamut immikkoortitsivoq.
Inuusutttut 18-it 25-llu akornanni ukiullit ilinniarfimmut tassunga qinnuteqarsinnaassapput.
Ilinniagaq qaammatinik tallimanik sivisussuseqartussaq, assersuutigalugu Issittumi Sakkutooqarfimmi sakkutuulluunniit imarsiortut umiarsuaanni suliffimmik kajumissutsimik qaammatini pingasuni aamma misiliiffiusinnaassaaq.
Inuusuttut ilaatigut annaassiniarnermut, sumiissusersiornermut, ikiueqqaarnermut, ajunaarnersuaqarnerani ikiuunnermut, aallaasinik sakkunillu atuinermut, avatangiisilerinermut, kalerrisaarisoqartillugu iliuuseqalertornermut alaatsinaannermullu tunngasunik ilinniartinneqartassapput.
Ilinniartut ilinniarnerminni danskit illersornissaqarfiannit akissarsiaqartinneqartassapput.
Broberg Nalerarlu naalakkersuisoqatigiinnit tamatuma kingorna animmata, Siumut aamma Inuit Ataqatigiit naalakkersuisoqatigiilerput.
Naalakkersuisoqatigiilersut Kangerlussuarmi tunngavisumik ilinniarfittaassaq nunatsinni sakkulersortuunngorusunnginnitsinnut akerliuneranik ersersitsisuunersoq, Vivan Motzfeldt nutaarsiassaqartitsivinnit arlalinnit marlunngornermi aperineqarpoq.
Apeqqut tamanna erseqqissumik akinngilaa, oqarlunili ilinniarfittaassap nunatsinni sakkutuujunngitsunut aamma iluaqutaanissaa siunniunneqartoq.
Ukrainemili sorsunneq aamma eqqaavaa, maannalu pissutsit qaammatialuit matuma siorna takorluukkatsinnit allaanerusut aamma oqaatigalugu.
Kangerlussuarmi ilinniarfeqalerpat Kalaallit Nunaat illersornissami suleqataanerulernavianngitsoq, Morten Bødskov oqarpoq imali nangilluni:
- Isumaqarpunga tamanna ernummatigerujussuarneqartariaqanngitsoq. Ilinniarfittaassarli Kalaallit Nunaanni inuusuttut upalungaarsimanermik ilinniaqqinnissaminnut atorsinnaasaminnik ilinniarluarsimasunngornissaannut aqqutissiuisuujumaartoq nalunanngilaq. Isumaqarpunga tamanna ajunngilluinnartoq, taanna KNR-imut oqarpoq.
