- Arpattartoorusuppoq ujaminnattarluni. Uanga inuusuttuullunga arlalippassuarnik ujaminnannikuugama assigerusullunga. Taakkulu qanittukkut ativai. Alliguma aamma uanga taama amerlatigisunik ujaminnakkusuppunga, oqarpoq. Maajip 23-ni assilivara. Takorluugaa assilivara. Allippat inuttaanut takutissamaarlugu. Tamannali misiginngisaannassavarput.

Frederik Olsenip panini Manumina, aappanilu Justine Eipe ukioq manna juunip pingajuanni annaasartik, taama oqaluttuaraa. Manumina Dronning Ingridip Napparsimavissuani (DIH-mi) pilatsippoq, suliaritinneralu kingunipiloqarmat ullut sisamat qaangiummata toquvoq. 

Manumina toqqusaamigut neqaajartiinnartussaagaluarpoq, pilatsinneq nalinginnaalluinnartoq. Qatanngutai tamarmik neqaajartereerput. Kisianni pilattaanerup ingerlanerani nakorsap aalajangiuppaa sorluata iluani naanerit aamma pilallugit peerniarlugit – Manuminap angajoqqaavinit akuersissummik peqqaarani, angajoqqaavilu tamatumannga oqaluttuuteqqaarnagit.

Napparsimavimmi nalunaarsuiffinni Manuminamut tunngasuni aamma toqunerata kingorna DIH-mi nakorsat angajoqqaavisalu oqaloqatigiinnerisa allaganngorneranit, KNR-p pinikuusaanit tamanna uppernarsarneqarpoq. 

Manuminap sorluata iluani naanerit peerneqarnerisa kingunerannik aanaarnerit Manuminap ullualunnguit qaangiunneranni toquneranut pissutaanersut kingorna nalornineqalerpoq. 

Toqussi sioqqullugu ulluni sisamani aammik meriartarpoq, uissanngulluni, sanngiilleqaluni anniaqalunilu – taamaakkaluartoq tamakku tamarmik arfininngornikkut toqunera sioqqullugu angajoqqaat DIH-mi sulisunut attaveqaraangata ajortoqarneranik sunnguamilluunniit pasitsatsitsinngillat.

- Meeraq taama annaaneqarsinnaanngilaq. Eqqarsaatigeriarsiuk toqqissisimalluinnarluta meerarput nakorsanukaakkipput, kinngornalu peeruttoq paasilerlugu, Frederik Olsen oqarpoq.  

Manuminap alianaqisumik inuunerata kipinera sioqqullugu DIH-mi sulisut tungaanniit kukkunerit ilaginnaanerillu arlaqarput. Kukkunerit ajornerpaamik kinguneqarsimasinnaasut. Tamanna maanna Politinit Nunatsinnilu Nakorsaaneqarfimmit misissorneqarpoq, suliaq taakkununnga tamanut suliassanngortinneqarmat.

- Pisoq tamarmi Manuminap pilatsinnera sioqqullugu, pilatsinnerata nalaani kingornalu ajortoqarpoq, Frederik Olsen oqarpoq.

Sulisut puullaaqisut allanillu eqqarsaatillit 

Manumina pilatsippoq marlunngornermi maajip 30-ani. Tamanna sioqqullugu tallimanngornikkut nakorsap paasivaa Manuminap toqqusaamigut qinersii nalinginnaanngitsumik angissuseqartut, taamaammallu peertariaqartut. Pilatsinnissaa sioqqullugu angajoqqaat ernummateqanngillat, tassami ilaqutariit tamangajammik neqaajartereerput taamaammallu pisussat nalunngilluarlugit.

Taamaattoq ullormi pilaavissami sulisut paatsungallutillu allarluinnarnik eqqarsaateqarpasinnerat ilaqutariit misigivaat . Manuminammi angajoqqaanilu ullaakkut nalunaaqutaq arfineq-marlunut takkummata ulloq taanna neqaajartinnissaa nalulluinnarpaat. Napparsimaviup atortorissaarutaani allassimasoqanngilaq.

Taamaammat pilatsinnissaa arlaleriarluni kinguartinneqaqattaarpoq, taamaammallu nalunaaquttap akunneri tallimani affarmilu utaqqisariaqarput, Manuminalu nereqqusaanani. Aatsaallu nalunaaqutaq 12.27 pilanneqalerpoq. Pilaaneq akunnerit aappaata affaanik sivisussuseqalersoq, nakorsap pilaanermi ingerlanerani aalajangiuppaa Manuminap sorlummigut naaneri ilanngullugit pilallugit peerniarlugit.

Kaammattorneqaqqaarani pilaaneq inerteqqutaalluinnartoq Caroline Adolphsen, Aarhusip Universitetiani meeqqanut peqqissutsimullu inatsiseqarnermik lektoriusoq oqarpoq:

- Akuersissuteqarrnissaq pingaartuuvoq, taamaanngippat inatsisinik unioqqutitsinerussaaq. tamannalu peqqissuseq pillugu inatsisini paatsoorneqarsinnaanngitsumik erseqqissagaavoq, taamaanngikkaluarpalluunniillumi akuersititseqqaarnissaq nunarsuarmi sumiluunniit tunngaviusumik atorneqarpoq Caroline Adolphsen oqarpoq, nangillunilu:

- Pilaalluni aallartereersimaneq pissutigiinnarlugu ingerlaqqilluni pilaaneq eqqortuunngilaq.

Nalunaaqutaq tallimat qaangilaara Manumina angerlartinneqarpoq, Nakorsap nalilermagu ajunngitsoq. Kisianni pilatsinnermi aqaguani ullaakkut tassanngaannaq aammik meriaqattaalerpoq. Manuminap arnaa nakorsiartarfimmut sianerniaqattaaraluarpoq, akunnerullu affaa sinnerlugu iluatsitsinani.

Ernumanartoqanngilaq

Taamaammat Frederik Olsen meeqqanut immikkoortortaqarfimmut toqqaannartumik sianerpoq. Tassani peqqissaasup oqarasuaat tiguaa, Frederik Olsenillu nassuiaappaa panini aammik meriarsimasoq assullu uissanngulluni.

- Nassuiaakkanni Manumina aammik meriarsimasoq, akivaanga ”tamanna pilatsereernerup kingorna nalinginnaalluinnartoq – taamalu pisoqaqqippat sianeqqissinnaasunga”, Frederik Olsen oqaluttuarpoq.

Peqqinnissaqarfiup Manumina pillugu nalunaarsuiffiani takuneqarsinnaavoq oqaloqatigiinneq taanna nalunaarsuiffimmut allanneqarsimanngitsoq. 

Tamanna tassaavoq annertuumik suliamik sumiginnaaneq, Caroline Adolphsen oqarpoq. Ilutigisaanik Manumina aammik meriareernermi kingorna DIH-liartinneqarsimasariaqaraluarpoq, pilatsinnermilu malitsigisaanik misissorneqarluni:

- Imaappoq napparsimasut peqqinnissaqarfimmut saaffiginnissutaat tamarmik napparsimasut nalunaarsuiffiinut allattorneqartussaasut, kikkut, qanga sunalu pillugu attaveqarsimanersut takusinnaaniassagatsigu. Aamma oqarasuaatikkut saaffiginnissutit. Taamaammat tamanna kukkuneruvoq, Caroline Adolphsen oqarpoq, nangillunilu:

- Peqqinnissaqarfimmi kukkunerit qanoq annikitsigineri imaluunniit qanoq annertutigineri nalilersorneq ajorpagut, kisianni soorunami ersarilluinnarpoq, suulluunniit napparsimasup toquneranik kinguneqartut ilungersunartorujussuusut. Kisianni inatsisinik unioqqutitsineruvoq. Nalunaarsuiffimmi allattuinissamik malittarisassani immikkut ittumik piumasaqaatit taakku erseqqilluinnartumik allaqqapput, Caroline Adolphsen oqarpoq.

Pilatsereernermi kingorna ulluni tulliuttuni Manumina ajunnginnerulaalerpoq, kisiannili ulussani tikkuarlugu annernarnerartarpaa. Tamatumanilu angajoqqaavi ulluni arlalinni isumaqaraluarput anniarnera toqqusaamigut pilatsinneranik peqquteqartoq, tallimanngornikkulli paasilerpaat anniarneranut pissutaasoq oqqami saneraatigut kimillassimanera.  

Taamaammat Frederik Olsen tallimanngornikkut unnukkut meeqqanut immikkoortortaqarfimmut sianeqqippoq nassuiarlugulu Manuminap oqaani kimillannermik ammasoqartoq paasisimallugu, erseqqissaqqillugulu pilatsereernermi kingorna aammik meriarsimasoq nakorsamillu misissorneqarnissaa assut kissaatigigaluarlugu oqaatigalugu.

Peqqissaasup nakorsaq pissarsiarivaa, taannalu oqarpoq, ”maannakkorpiaq aggiunnissaa pisariaqanngitsoq” paarlaallugulu isumaqatigiipput ilaqutariit aqaguani ullaakkut immikkoortortaqarfimmukarsinnaasut. Oqaloqatigiinneq taanna nalunaarsuiffinnut allanneqarsimavoq, kisiannili allatami tassani aamma allaqqanngilaq, Manumina pilatsereernermi kingorna aammik meriarsimasoq.

- Kisianni ullaakkut nalunaaqutaq qulingiluanut nakorsiarnissamik isumaqatigiissut, Manuminap angumerinngisaannarpaa, Frederik Olsen oqaluttuarpoq.

Aliasunnerujussuaq

- Kigutini salereeramigit angunni sinilluaqquaa. Manumina innariartortippara. Immitsinnut aparpugut, oqarporlu assut asallunga. Unnuaq taanna uagutsinnut asanneqaaq, Manuminap arnaa, Justine Eipe, oqaluttuarpoq nangillunilu:

- Nalunaaquttap akunnera ataaseq qaangiuttoq iterpoq oqarlunilu: ”Anaana, merialerpunga!”. Tassalu oqaasii kingulliit. Arpaannaq uffarfiliarpugut. Aammik meriarpoq. Kisianni allaanngilaq aak meriaava akimmittoq. Assullu aagiattarasaarluni, Justine Eipe oqarpoq.

Justine arpaannaq inimukarpoq, tassani Frederik nipilersukkanik tusarnaartoq. Panini ilisimanani aapparmi taliiniittoq takullugulu, tuaviinnaq nikuippoq, skuulipallariarlunilu ikiaqutaannaalluni tujuuluaraannaallunilu DIH-mut panni arpaliullugu.     

- Paniga tigoriarlugu tamaviannguat majuartarfitsigut ammukariarlunga nakorsiartarfimmut arpaliuppara. Suut tamarmik allaanngillat filmi arriillisitaq. Nakorsiartarfiullu matuanut silarlermut anngukkama sianerlungalu kasuttorpunga. Nipera tamaat suaartarpunga. Ikiortissannik, ikiortissannik, ikiortissannik. Matu ammarneqanngilaq. Minutsip aappaa affaq - isumaqarpunga. Sekuntit pingaaruteqaraluaqisut, Frederik Olsen oqaluttuarpoq.

Kiisami matu peqqissaasumik ammarneqarmat, taassuma qanoq ilungersunartoqartiginera ingerlaannaq paasivaa. Ingerlaannaq ikiortissarsiorpoq. Sulisut Manumina isumagilerpaat pilaasarfimmukaallugulu.

Siullermik angajoqqaavi inip silataani utaqqeqquneqarput, taamaallunili angajoqqaavi tamarmik inimut iseqquneqarput, neriuutigalugu nakorsat ikiorlugit Manumina inuunermut uterteqqinniarlugu oqaluussinnaagaat – iluatsitsiffiunngitsumilli:

- Nalunaaquttap akunnerisa pingajuata affaanni uummarsaraluarpaat. Piffissami tassani neriuuteqaraluaqaagut. Skærmikkullu uummataata tillernera malinnaavigisinnaagatsigu neriunartoqarpallaanngitsoq takusinnaavarput. Tillernera sakkukilliartuinnarpoq. Tamanna ajornerpaavoq. Inuunera annaanneqarsinnaangitsoq, Frederik Olsen oqaluttuarpoq.

Nassuiaatit: Rytmetjek: Asystoli = Tillernermik misiliineq: Uummatip tillernissaanut nammattumik innaallagissamik ingerlaartoqarnera malunnaateqanngilaq

Rytmetjek PEA = Tillernermik misiliineq: Tillernertaqanngitsumik uummammi innaallagissamik ingerlaartoqarnera.

- Tusaavara Frederik oqartoq, nakorsat ikioqqissinnaajunnaaraat. Silaaruppunga. Silattoqqipunga natermi nalallunga qiallunga, Justine Eipe oqaluttuarpoq nangillunilu:

- Nikuikkama meeqqagut angajulliit inimut isereersimapput. Qiapput, uangalu qanoq iliornissara nalulluinnarpara. Ilaquttannut meeqqannullu qanoq oqassallunga naluara, Justine oqarpoq.

Frederik Olsen oqaluttuarpoq aamma nammineq paatsiveerussimalluni. Sumiinnini qanorlu pisoqarnera nalulerlugu:

- Silaarutivippunga. Qanoq ililluni tamanna pisinnaava? Tamaviat suaartarpunga. Susoqartoruna? Qanoq taama pisoqarsinnaava? Nakorsammi panipput paarivaat. Taakkuami ilisimasussaavaat, qanoq annaanneqarnissaa, Frederik oqarpoq.  

Frederik Olsenip oqaluttuarneratut, Manumina nalunaaquttap akunneri marluk pilattaasarfimmiippoq, nakorsat uummarsaagaluarnerminnik unitsitsiinnarnissaasa tungaanut.

Kisiannili piviusut Manuminallu peqqinnissaqarfimmi nalunaarsuiffiini nakorsat namminneq allataat naapertorlugit, minutsit 45-t sinnerlugit qaangiunneranni aatsaat Manumina aalersorneqalerpoq. Naak Frederik Olsenip oqaluttuukkaluaraatik Manumina nakorsanit pilaasarfimmi isumaginiarneqalernini sioqqullugu aammik meriarsimasoq.

Minutsit 45-t pineqartut Manuminap inuunerata annaanneqarnissaanut sunniuteqarsimasinnaagaluarnersut Nunatta Nakorsaanerata ilanngullugu misissortussaavaa. Kisianni Unnuaq taanna Manuminap aaverunnera toquneranut pissutaasoq, toquneranik uppernarsaatitut allakkiami allassimavoq,

Pisuusutut misigineq aliasunnermit inituneruvoq

Unnuaq naallugu aqaguanilu ulloq tamaat ilaqutariiullutik Manumina qimanngilaat. Qimannissaa saperpaat. Aatsaat arfininngornermi unnukkut Frederik Olsen aamma Justine Eipe allatut ajornartumik meeqqatik marluk ilagalugit angerlatariaqarput:

- Arfininngorneq tamaat Manumina najorparput. Unnuarsuaq tamaat sininngilagut. Arfininngornikkut unnukkut allatut ajornartumik angerlartariaqarpugut. Inunngorneraniilli siullermeerluta qimattariaqarlutigu. Qimanngisaannarnikuuaatigut. Siullermeerlutalu takanunga qimattariaqarparput. Artornaqaaq. Assorsuaq artornarpoq, Frederik Olsen oqaluttuarpoq.

Aamma Justine Eipep panimmi qimannera artorsaatigeqaa. Unnuaq siulleq artornarnerpaavoq, oqaluttuarpoq:

- Ajornerpaavoq sineqatigisinnaannginnera. Allaanngilaq oqimangerlunga. Annernaqaaq. Qanormi maanna inuussaagut? Sooq inuussaagut?

Unnuami ajoqisumi panimminnik annaasaqarfigisaannit qaammatit marlungajaat qaangiunneranni KNR-imiit ilaqutariit oqaloqatigigatsigit, annilaarujussuaqqasutut suli inissisimapput, qanorlu pisoqarsimanera – sunalu pissutigalugu taama pisoqarsimanera suli paasiuminaatsillugu:

- Oqarasuaatikkut oqaluunnerput soqutiginagu panipput napparsimaviliaatiinnarsimasuugukku qanormita pisoqarsimassagaluarpa. Taamaaliuinnarsimassagaluarama. Imminut pisuutinneq takuttuarpoq. Iliuuseqarsimassagaluarama. Tusaanngitsuusaarneqarsimassanngikkaluaratta. Eqqarsaatit apeqquterpassuillu qaratsanni kaajalukaartuarput, Frederik Olsen oqarpoq nangillunilu:

- Allaanngilaq ullormit toquffianit misigissutsit allanngorneq ajortut. Ullut tamaasa aliasunneq taanna, anniarneq taanna. Allaanngilaq suut tamarmik ullualunnguit matuma siorna pisut. Qaangiutinngisaannarporlu. Uummatitsinni aliasunneq angeqisoq qaangiutinngisaannassaaq.