Transparency: Pissaanermut tunngasut pingaarutillit nalunaarusiami qulaajarneqarput

Kalaallit Nunaanni atuuffiit atassuteqaqatigiiffiillu pissaaneqassutaanerpaat nalunaarsornerat demokratiimut iluaqutaavoq. Transparency International Greenlandip siulittaasua, Birita í Dali, taama isumaqarpoq.
juulip 14-at 2020 05:30
Nutserisoq Ulf Fleischer

Nalunaarsukkat pingaarutillit aamma demokratiimut sakkussaqqissoq.

Kalaallit Nunaanni pissaaneq pillugu ilisimatuut nalunaarusiaat ”Kalaallit Nunaanni inuit pissaaneqarnerpaat” Transparency International Greenlandimi siulittaasup, Birita í Dalip, taamatut nalilerpaa.

Nalunaarusiami Kalaallit Nunaanni atuuffiit atassuteqaqatigiiffiillu sunniuteqarnerit nalunaarsorneqarput. Pissaanerullu agguataarneranik takussutissiineq piviusorpalaartuusoq, taanna isumaqarpoq.

Kalaallit Nunaanni pissaanerup agguataarnikuunera eqqortumik takutinneqartoq isumaqarpugut. Pissaanerujussuaq allanut sanilliullugu inunnut ikissorineqarsinnaasunut agguataarneqarnikuuvoq, Birita í Dali oqarpoq.

Transparency International Greenland inuit naminneq iluanaarutissartik anguniarlugu anngiortumik iliuuseqartarnerat pinngitsoorniarlugu suliniuteqartuuvoq, peqatigiiffiullu pissaanermik qulaajaaneq malinnaaffiginikuullugu.

Suliniaqatigiiffik atassuteqaqatigiiffiit imaluunniit inuit Kalaallit Nunaannut pingaarutillit ilisimatuut maluginngitsuussangaluarpatigit, tikkuaanissamut periarfissaqarnikuuvoq. Transparencyli nalunaarusiornermut peqataanngilaq.

Siulittaasoq: Pissaaneq sumiinnersoq innuttaasut ilisimasariaqarpaat

Nalunaarsuinermi atuuffiit 701-it inunnut pissaaneqarnernut 123-nut agguataarneqarnikuupput.

”Kalaallit Nunaanni inuit pissaaneqarnerit” qanoq inissisimanerat erseqqissarneqarpoq

 

Kalaallit Nunaanni inuit pissaaneqarnerpaat qanoq inissitsitersimanerannik misissuinermi, atuuffiit atassuteqaqatigiiffiillu nalinginnaasumik ilisimaneqartut pillugit paasissutissat aallaavigineqarput – taakkualu Inatsisartunut, Naalakkersuisunut, siulersuisunut, kattuffinnut, siunnersuisoqarfinnut, ataatsimiititalianut il.il. tunngasuupput.

Kikkut timersoqatigiittarnersut, kaffisoriaqatigiittarnersut aalisariaqatigiittarnersulluunniit imaluunniit kikkut ilaqutariinnersut misissuinermi sunniuteqaataanngilaq.

Inissitsiterinermi inuit kalaallisut, qallunaatut imaluunniit marluinnik oqaaseqartuunersut aamma sunniuteqaataanngilaq.

Inuit pissaaneqarnerpaat ilaat atassuteqaqatigiiffiit arfineq-pingasut peqataaffigaat – taakkua politikkimik suliaqanngikkaangamik pisortat namminersortullu suliffeqarfiutaanni kiisalu katuffinni atorfeqartuusarput.

Inuit pissaanillit pingaarutilinnik aalajangiisarsimanersut nalunaarusiami oqaatigineqanngilaq. Ilisimatuut Kalaallit Nunaanni kikkut sunniuteqarluarsinnaasutut oqaatigineqarsinnaanersut taamaallaat allaaseraat.

Kinalu aamma suminngaanniit aalajangiisarnersoq innuttaasut ilisimasariaqaraat, Transparency International Greenlandimeersut isumaqarput. 

- Misissuinerup uuma pissanganaqutigaa, pissaaneq pissaaneqarnerullu inunnut qassinut agguaassimanerata kiisami oqallisigisinnaanngornera, Birita í Dali oqaarpoq, nangillunilu:

- Inuit 123-nit ikinnerusut amerlanerusulluunniit pineqarnersut apeqqutaatippallaanngilarput. Inerniliinermi Kalaallit Nunaanni pissaanillit katersuussimasuunerat inerniliunneqarmat pingaartinneruarput.

AAMMA ATUARUK Nalunaarusiaq: Kalaallit Nunaanni inuit pissaaneqarnerpaat aajukua

Nunani inukittuni arlalinnik pingaarutilinnik atuuffilinnik inoqartuaannassaaq, Birita í Dali oqarpoq. Tamannali aamma ajoqutaalersinnaavoq.

- Pissaaneq inunnut ikittuinnarnut agguaanneqarsimaggaangat, kammalaatit ilaquttallu immikkut iluaquserneqarnissaat ilimanarnerulissaaq, susassaqarfiit arlallit akimorlugit nammineq imminut iluaqutissarsiorluni ataqatigiissaarisoqalersinnaammat, Birita í Dali oqarpoq.

Kalaallit Nunaanni inunnut ikittuinnaat pissaaneqaqimmata pissaanermik atornerluisoqartoqaratarsinnaasoq, ilisimatuut nalilerpaat. Nalunaarusiamili sumiluunniit taamatut pisoqartoqarneranik naliliisoqanngilaq.

Pissaaneqartup toqqarnissaa nalunartuuvoq

Ilisimatuut nalunaarusiortut atorfiit atassuteqaqatigiiffiillu nalinginnaasumik ilisimaneqartuinnat aallaavigisimavaat.

Tassalu kikkut timersortarfimmi naapittarnersut, kikkut kaffisoriartoqatigiittarnersut aalisariaqatigiittarnersulluunniit imaluunniit kikkut ilaqutariinnersut nalunaarusiamut sunniuteqanngillat. Aamma kikkut kalaallisut, danskisut imaluunniit marluinnik oqaaseqartuunerat apeqqutaatinneqanngilaq.

Ilisimatuut nalunaarusiami erseqqissarpaat, inuit namminneq immikkut atassuteqaqatigiiffigisartagaasa ilaqutariinnerisalu nalunaarsornissaannut periarfissaqarnikuunatik. 

Kalaallit Nunaanni pissaaneqarnerup nalunaarusiami sutigut tamatigut takutinneqannginnera, Transparency International Greenlandip akuersaarpaa.

- Innuttaasut inukittunguugaluartut ilaqutariissutsit allatigullu ataqatigiissutsit amerlaqaat nalunaarsoruminaallutillu. Tamakkua allattornissaat nalunaqaaq, Birita í Dali oqarpoq.

Transparency: Qinersisarnerit soqutigisallu ammaffiginerusigit

Kikkut pissaaneqassanersut ilaatigut innuttaasut aalajangeeqataaffigisarpaat, soorlu inatsisartunut kommunalbestyrelsinullu qinersisarnermikkut.

Allanili pissaaneqarneq innuttaasut sunniuteqarfigisanngilaat. Assersuutigalugu soorlu suliffeqarfiit siulersuisuini kattuffinnilu.

Pissaaneqarneq pillugu aallakaatisassiornermi KNR DRilu suleqatigiipput

 

Kalaallit Nunaanni pissaaneqarnermut atatillugu pissutsit immikkut samminissaannut KNR DR-ilu isumaqatigiipput.


Tusagassiuuteqarfiit apeqqarissaarnertigut piareersarnermilu paasisassarsiornerminni pissarsiaminnik avitseqatigiipput. Tusagassiuuteqarfiit tamarmik immikkoortuupput arlaannaannut attuumassuteqaratik, Kalaallit Nunaannilu pissaaneqarnermut atatillugu pissutsit pillugit namminneq immikkut ilanngutassiortarlutik.

Tamakkunani sooq arlaat ilaasortanngortinnera suullu piginnaasai tunngaviunersut ammasumik oqaluttuarinissaannut tamakkunani pikkorinnerusinnaasut, Transparency International Greenlandimeersut isumaqarput.

Suliniaqatigiiffiup siunnersuutigaa, pisortat namminersortullu atuuffiit soqutigisallu isertuaatsumik nalunaarsortalersinnaagaat – ajornanngippallu aamma taakkua aappaasa sunut attuumassusaat ilanngussorlugit. 

- Politikerit, siulersuisuni ilaasortat kiisalu qaffasissunik atorfillit soqutigisatik aporaaffeqaraangata immersugassamut tamanut saqqummiunneqarsinnaasumut immersuisalernissaat kaammattuutigaarput. Taamaalilluta eqqoriaaqattaarnissaq pinngitsuussavarput. Suullu tamaasa saqqummiutissavagut, Birita í Dali oqarpoq.

AAMMA ATUARUK Nunatsinni pissaaneq inunnut amerlasuunut agguataaqqavoq

Pissaanermik atornerluisoqannginnissaa aamma allatut pinngitsoorniarneqarsinnaavoq, tassalu pingaarutilinnik aalajangiissatilluni amerlasuujusarnissaq. Soorlu isumaqatigiissutit aningaasarpassuarnik nalillit pineqartillugit taamatut pissuseqartoqarsinnaavoq.

Inuup ataatsip aamma qanoq sivisutigisumik arlaanni inissisimasinnaanera killilersorneqarsinnaasoq, Transparency International Greenland siunnersuivoq.

Kingullertut pingaarutilittulli oqaatigisariaqarpoq, inuit sunniuteqarluartartut aamma namminneq eqqarsaatigilluarsinnaavaat -  aamma inatsisinik unioqqutitsinngikkaluarlutik - pissuserissaarniarlutik aalajangigassanut assigiinngitsunut aalajangeeqataasariaqarnerlutik, Birita í Dali oqarpoq. 

- Soqutigisat saqitsaatiginerat inatsisinik aallaavillit, qaqugulu illit nammineq allanik pissuteqarlutit arlaannut peqataannginnissannut aalajangernissat allaaneruvoq.